Zobaczcie ich twarze

Już od pierwszych dni stanu wojennego ginęli uczestnicy protestów, w następnych miesiącach lista zabitych powiększała się o kolejne osoby – zastrzelone lub pobite na śmierć w trakcie manifestacji ulicznych, zakatowane podczas przesłuchań, zmarłe w wyniku użycia gazów łzawiących, zamordowane skrytobójczo, a także osoby, które na skutek nieustannej presji popełniły samobójstwo.

Autorzy wystawy, Anna Beata Bohdziewicz iMariusz Hermanowicz, przez kilka lat docierali do rodzin tragicznie zmarłych, w poszukiwaniu zdjęć i informacji. Efekty mrówczej pracy można oglądać na placu przed Urzędem Miejskim. Prezentację przygotowało Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej przy współpracy Domu Spotkań z Historią i Ośrodka Karta. Wcześniej zapoznali się z nią mieszkańcy Warszawy, Gdańska, Poznania. Nawystawie nie zabraknie szczecińskich wątków.

– Wśród przedstawionych ofiar jest również sylwetka Władysława Durdy – informuje Milena Michno ze szczecińskiego IPN- -u. – Z 3 na 4 maja 1982 roku zmarł zatruty gazami łzawiącymi we własnym mieszkaniu. Był przypadkową ofiarą. Podczas zajść nie wychodził z domu, jednak jego mieszkanie było tak zagazowane, że zaczął się dusić. Nie udało się sprowadzić karetki.

Portowy ślusarz Władysław Durda mieszkał razem z żoną w kamienicy przy alei Piastów 57. W poniedziałek 3 maja doszło w Szczecinie do zamieszek na wielką skalę, w centrum manifestanci starli się z zomowcami. Milicyjny hotel przy ulicy Potulickiej został spalony. W ruch poszły kamienie, milicjanci odpowiedzieli gazem łzawiącym. Granaty wrzucali także na klatki schodowe i do mieszkań. Jeden z nich wpadł do mieszkania Durdy. Mężczyzna zaczął się dusić i zmarł.

Osoby przedstawione na wystawie „Ofiary stanu wojennego” nie tworzą zamkniętej, ostatecznej listy ofiar lat osiemdziesiątych. Na wystawie nie umieszczono sylwetek osób, które padły ofiarą nadużycia władzy przez poszczególnych funkcjonariuszy. Pozostają też przypadki dotąd niewyjaśnione, wymagające dalszych badań.

Twórcy wystawy zdają sobie sprawę, że nazwisk osób poszkodowanych jest więcej. Proszą żeby wszyscy, którzy posiadają jakiekolwiek materiały lub informacje związane z ich śmiercią zadzwoniły (22) 431 83 83 lub napisały: Biuro Edukacji Publicznej IPN, ul. Towarowa 28, 00-839 Warszawa. Wystawa „Ofiary stanu wojennego” będzie prezentowana do 19 kwietnia.