Historia pewnej ulicy: Wiszesława (foto)

Na ulicy Wiszesława takie obiekty to Wozownia tramwajowa Golęcin, ogrody działkowe Rejon V ROD im Pokoju, powstałe na dawnym terenie fabrycznym, szczeciński Bangkok i zabudowa pozostała po byłej Stoczni Odrzańskiej (Oder Werft).

16 października 1879 r otwarto linię tramwaju konnego z Golęcina przez ul. Światowida, Wiszesława, Ludową, Nocznickiego, Dubois, Parkową, Matejki, Plac Hołdu Pruskiego, Staromłyńską, Bramę Portową do Al. 3 Maja o długości 6330 m.

Linia była jednotorowa z mijankami. Torowiska były wbudowane w jezdnie, a szerokość torów wynosiła 1435 mm.

Dla potrzeb tramwajów powstały dwie zajezdnie przy ul. Piotra Skargi i na Golęcinie. We wrześniu 1881 r przedłużono trasę linii Golęcino – Al. 3 Maja do restauracji Bellevue mieszczącej się przy ul. Potulickiej.

W tym czasie miasto prowadziło rozmowy z towarzystwami elektrycznymi w sprawie elektryfikacji istniejących linii tramwaju konnego. Ostatecznie wybrano ofertę Powszechnego Towarzystwa Elektrycznego z Berlina (Allgemeinen Elektrizitat Gesellschaft in Berlin), z którym 5 maja 1896 r podpisano umowę w sprawie budowy sieci tramwaju elektrycznego i elektrowni zasilających sieć trakcyjną.

Roboty budowlane rozpoczęto jesienią 1896 r, zelektryfikowano istniejące linie taboru konnego, a także rozbudowano wprowadzając tramwaje na nowe ulice. Wymieniono też szyny tramwajowe, które zastąpiono szynami typu Haamam.

Ze względu na brak możliwości rozbudowy zajezdnię tramwaju konnego na Golęcinie, zbudowano w 1898 r nową zajezdnię, położoną bardziej na północ przy ul Wiszesława. Została ona później rozbudowana tak, że w 1907 r mogła pomieścić 90 wozów.

W latach 1900 – 1907 r następował powolny, ale systematyczny proces przebudowy jednotorowych linii na dwutorowe, m/in drugi tor uzyskała linia nr 7 od dzielnicy Grabowo do Golęcina.

W 1920 r na łąkach w Golęcinie została zbudowana Stocznia Odrzańska (Oder Werft), przeznaczona do remontów czółen, statków żeglugi na Odrze oraz holowników. Działalność stoczni nie była długa, została zlikwidowana w okresie kryzysu. Na miejsce stoczni wchodziły zakłady przemysłowe Szczecina, takie jak olejarnie, które początkowo miały swoje zakłady w Żelechowie, potem uzyskały tereny po zlikwidowanych stoczniach i magazynach drewna. Część zakładów przemysłowych należała do grafa Henckel von Donnersmarck, później po pierwszej wojnie światowej w budynkach tych było schronisko młodzieżowe, a teren fabryczny zamieniono na ogródki działkowe.

Latem 1927 r otwarto ruch na nowej trasie linii 7 dł. 865 m z Golęcina na ul. Światowida, a w 1929 przedłużono linię z ul. Światowida do Gocławia. W 1934 r nastąpiła zmiana w kursowaniu tramwajów linii 7. Linia nr. 7 miała teraz trasę z Golęcina przez Grabowo, ul. Matejki, Pl. Hołdu Pruskiego, ul. Obrońców Stalingradu, Jagiellońską, Mickiewicza, Żołnierską na Krzekowo. Po tej zmianie linia 7 uzyskała największą długość (11,969 km) spośród pozostałych linii.

W 1940 r w związku z zwiększeniem przewozów do tramwajów dołączono trzeci wagon m/in do linii nr 7.

W 1944 r wskutek zniszczeń torów przez dywanowe naloty samolotów alianckich linia nr. 7 nie kursowała przez ul Wiszesława, jedynie z ul. Mickiewicza do pl. Zgody, a po następnych nalotach tylko z ul. Matejki do ul. Mickiewicza.

Wojna nie oszczędziła też zajezdni, do eksploatacji zaraz po wojnie nadawała się jedynie zajezdnia na Niemierzynie i na Golęcinie. Już 12 sierpnia 1945 r ruszyły pierwsze tramwaje m/in linii nr 7 z ul. Hutniczej do Mostu Akademickiego.

Do 4 października 1945 r Golęcino w związku z nieuregulowaną jeszcze polską granicą państwową na zachód do Szczecina, pozostawało w radzieckiej strefie okupacyjnej Niemiec. Granica strefy zaczynała się bezpośrednio na północ od zajezdni tramwajowej przy ul. Wiszesława i Świętojańskiej. 4 października 1945 r nastąpiło przejęcie dzielnicy przez administrację polską i od tego momentu zaczyna się zasiedlanie przez Polaków. Przystąpiono do uruchamiania zniszczonych zakładów przemysłowych, linii tramwajowych. 5 czerwca 1946 r uruchomiono linię nr 6 na trasie Gocław przez ul Wiszesława do ul. Lubeckiego.

W 1964 r trasę linii nr 6 z Gocław przedłużono do ul Dworcowej, a w 1971 r z do Pomarzan jak kursuje do dnia dzisiejszego.

Ul Wiszesława jak całe Golęcino należy do ulic raczej zaniedbanych, istnieje słaba sieć sklepów spożywczo-przemysłowych i punktów usługowych, brak placówek kulturalnych (kina, domu kultury, klubu). Na ulicy przeważa zabudowa stara, czynszowa, posiadająca około stu lat. Budynki mieszkalne w większości zużyte, pozbawione niezbędnych urządzeń sanitarnych i kanalizacji. Poza tym budowa mieszkalna przeplata się z przemysłową skupiając w paśmie nadodrzańskim tereny przeznaczone już na cele gospodarki morskiej.

Postępuje akcja wyburzania starej zabudowy, zburzono już ponad stuletnią kamienicę z wieżyczkami na rogu ulic Wiszesława i Grobla. Opróżnione place przeznaczone mają być na cele wypoczynku i rekreacji.

Na ulicy Wiszesława jest zlokalizowany przystanek końcowy autobusu linii nr 59, a na rogu z ul. Świętojańską zakład stolarski produkujący dawniej trumny, obecnie schody. Najbardziej widoczny na ulicy napis - reklamę ma firma KIL Systemy Hydrauliki okrętowej. Największym problemem mieszkańców ulicy są przejeżdżające ulicą dziesiątki ciężkich tirów od których aż trzęsą się mury domów.

Najbardziej malowniczą nadodrzańską częścią ul Wiszesława jest zlokalizowany tam szczeciński Bangkok. Atrakcją ulicy jest też bezpośredni widok na doki Stoczni Remontowej Gryfia i możliwość oglądania przepływających do i ze Szczecińskiego portu statków, a nawet pływających dźwigów. A kiedyś przy kanale odpływowym w mini parku przy ulicy Wiszesława były też stanowiska zimowania wodolotów.