Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Perła Wenecji Szczecińskiej. Zabytki nad Odrą odzyskają swój dany blask! [WIZUALIZACJE, ZDJĘCIA]

Maciej Janiak
Maciej Janiak
Podstacja prostownikowa przy ul. Kolumba 86 - sama nazwa obiektu wiele o nim nie mówi, ale ten ważny zabytek techniki na Wyspie Jaskółczej spełnia do dziś kluczową rolę dla funkcjonowania komunikacji tramwajowej w Szczecinie. I teraz zostanie przebudowany. A co najważniejsze dla krajobrazu miasta - wyremontowana zostanie jego elewacja oraz obiekt zostanie atrakcyjnie podświetlony.

Ponieważ podstacja nadal działa i służy od dziesiątków lat szczecińskiej komunikacji miejskiej, nie może dziwić, że drugie życie zyska dzięki tzw. torowej rewolucji, czyli realizowanej od kilku lat w Szczecinie przebudowie torowisk, która kilkanaście tygodni temu zagościła na ul. Kolumba i pętli Pomorzany.

- Głównym celem przebudowy jest dostosowanie podstacji do współczesnych wymagań technicznych i zabezpieczenie należytego jej funkcjonowania - tłumaczą Tramwaje Szczecińskie.

Ale po zrealizowaniu prac nie tylko unowocześniony zostanie sprzęt techniczny wewnątrz. Wyremontowana zostanie ceglana elewacja, która uzyska wyjątkowe oświetlenie.

- Budynek podstacji jest wpisany do rejestru zabytków i wymaga remontu, by zapobiec jego niszczeniu. Samo wyposażenie podstacji ma już ponad 40 lat, przez co wymaga coraz częstszych napraw. Dodatkowo nie zapewnia wymaganej współcześnie pewności i niezawodności zasilania oraz zdalnego sterowania podstacją - mówi Hanna Pieczyńska z TS.

Podstacja prostownikowa jest bowiem przeznaczona do zasilania w prąd sieci trakcyjnej tramwajowej (m.in. zamienia prąd przemienny w prąd stały, który zasila tramwaje). Ta przy ul. Kolumba po modernizacji ma być bezobsługowa i włączona w system zdalnego sterowania.

W ramach przebudowy obiektu wykonane zostanie pełne jego odnowienie zgodnie z zaleceniami konserwatora zabytków, znikną mało estetyczne obiekty gospodarcze dookoła, a wisienką na torcie ma być wykonanie iluminacji budynku. To wszystko pochłonie czas. Tramwaje Szczecińskie zakładają, że 390 dni od zawarcia umowy z firmą, która roboty wykona. Właśnie jest poszukiwana.

Trochę historii

Budynek podstacji na Wyspie Jaskółczej powstał w latach 20. XX wieku. Zapewne mało kto wie, że pod dzisiejszym adresem Kolumba 86-89 funkcjonowała niegdyś - od lat 80. XIX wieku - zajezdnia tramwajowa. Jej historię przybliża szczecinianin Mirosław Janiak, współautor (z Remigiuszem Grochowiakiem) świetnej monografii "Tramwaje w Szczecinie 1879-1945".

- Zajezdnia Oberwiek powstała w latach 1885-86 na potrzeby obsługi linii konnej Cap Cheri – Dampfschiffsbollwerk (Pomorzany – Jana z Kolna) na kupionym rok wcześniej gruncie przy Oberwiekstrasse (ul. Kolumba) obejmującym parcele nr 84-89 wraz z niewielką wyspą Rahms-Insel (Wyspa Jaskółcza) - mówi "Głosowi" Mirosław Janiak. - Obiekty zajezdni były wielokrotnie przebudowywane i rozbudowywane. Najstarsza część, wzniesiona w czasach tramwajów konnych, składała się z trzech obiektów: hali wagonowej, dużej stajni i magazynu paszowego. Zajezdnia mogła pomieścić 22 wozy i 90 koni. Początkowo wyjeżdżały z niej zaprzęgi obsługujące trasę nadodrzańską, Cap Cheri - Dampfschiffsbollwerk oraz linię Bahnhof - Elysium Dworzec Główny - ul. Staszica). Kilkanaście miesięcy przed elektryfikacją sieci tramwajowej (I połowa 1896 r.) powstały projekty związane z adaptacją zajezdni konnej na obiekt do obsługi tramwajów elektrycznych. W ciągu następnych miesięcy została przystosowana do nowych funkcji i stała się zajezdnią główną miasta. Od marca 1897 r. była miejscem, do którego trafiały przybywające z wytwórni w Kolonii nowe wagony tramwajowe. Tutaj przygotowywano je do ruchu, wyposażając pojazdy w aparaturę elektryczną, dostarczaną przez firmę AEG. Był to jednocześnie sposób przyuczania personelu do obsługi i utrzymania nowego taboru.

Podstacja przy ul. Kolumba 86 to część zespołu zajezdni, zbudowana niespełna 40 lat później.

- Zespół był sukcesywnie modernizowany i rozbudowywany na przestrzeni lat swojego istnienia. Wyspę Jaskółczą adaptowano na potrzeby zajezdni tramwajowej w latach 20. XX w. W tym czasie wybudowano budynki magazynowe, warsztaty naprawcze oraz podstację trakcyjną (w roku 1925) - dowiadujemy się z opisu z Programu Prac Konserwatorskich. - Budynek podstacji wzniesiono w typowych jeszcze dla późnego historyzmu formach eklektycznych nawiązujących do średniowiecza. Jednak syntetyzm widoczny w opracowaniu form budynku jest zapowiedzią nowego modernistycznego nurtu w architekturze, który popularny stał się pod koniec lat 20. XX w.

Co jeszcze warto wiedzieć o zabytku?

- Jako że tramwaje są miejską wersją kolei żelaznych, w szczycie elewacji północno-wschodniej umieszczono tzw. skrzydlate koło, popularną niegdyś alegorię kolei żelaznych. Pierwotnie alegorię tę akcentowały po bokach charakterystyczne elementy w formie zygzaków symbolizujących iskry toczących się kół żelaznych. Obecnie zachował się tylko jeden zsunięty zygzak - opisują eksperci.

Ambitne Wody Polskie

Warto przypomnieć, że panorama tego rejonu miasta może się zmienić nie tylko dzięki przebudowie podstacji na Wyspie Jaskółczej. Przedsiębiorstwo Wody Polskie chce zmodernizować swoją przyszłą siedzibę przy ul. Kolumba. Mowa o budynku pod adresem Kolumba 80. Plany są duże. Kamienica ma być odrestaurowana i przystosowana do funkcji biurowej.

- Mamy ambicje uczynienia z tego miejsca nie tylko siedziby Wód Polskich i Zarządu Zlewni w Szczecinie, ale i śródlądowego centrum życia naszego miasta zapowiadał dyrektor Wód Polskich w Szczecinie Marek Duklanowski.

Na początku roku nie znalazł się chętny, by podjąć się trudnego zadania tchnięcia w zabytek drugiego życia. Ale Wody Polskie szukają nadal. Otwarcie ofert w kolejnym przetargu będzie za kilka dni - 15 kwietnia.

ZOBACZ TEŻ:

Szczecin jest piękny o każdej porze roku! A które miejsca uwielbiają jego mieszkańcy? 

Aby przejść do galerii, przesuń zdjęcie gestem lub naciśnij strzałkę w prawo.

To są najpiękniejsze miejsca w Szczecinie i regionie według ...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Michał Pietrzak - Niedźwiedź włamał się po smalec w Dol. Strążyskiej

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na szczecin.naszemiasto.pl Nasze Miasto