Wspólne opodatkowanie z małżonkiem

Małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, między którymi przez cały rok podatkowy istnieje wspólność majątkowa, a małżonkowie ci pozostają w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.

Wniosek o wspólne opodatkowanie mogą również złożyć małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, w sytuacji, gdy jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany według skali podatkowej, lub osiągnął dochody w wysokości, która nie powoduje obowiązku uiszczenia podatku.

Wspólne rozliczenie czasem niemożliwe

Wspólne opodatkowanie małżonków nie jest możliwe, jeżeli chociażby jeden z małżonków uzyskuje przychody opodatkowane zgodnie z przepisami o tzw. podatku liniowym, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tj. ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, karta podatkowa i ryczałt duchownych) oraz ustawy o podatku tonażowym.

Powyższe wyłączenie możliwości wspólnego rozliczenia się przez małżonków nie dotyczy osób fizycznych osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, które to przychody są opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Omawiane wyłączenie dotyczy tak małżonków posiadających status rezydentów, jak i nierezydentów.

Prawo do wspólnego rozliczenia nie przysługuje także podatnikom, którzy w trakcie roku podatkowego 2008 zawarli związek małżeński lub w stosunku do małżonków orzeczono separację lub zawarli umowę wyłączającą wspólność majątkową.

Natomiast ze wspólnego rozliczenia dochodów małżonków mogą korzystać owdowiali podatnicy, którzy zawarli związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a ich małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego lub w roku następnym, ale przed dniem złożenia wspólnego zeznania podatkowego (art. 6a ustawy o pdof). Ten sposób opodatkowania łącznych dochodów małżonków nie jest jednak możliwy w sytuacji, gdy jeden z małżonków był opodatkowany w sposób zryczałtowany, chyba, że ryczałtem objęte były wyłącznie dochody z tytułu najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, a umowy te nie zostały zawarte w ramach działalności gospodarczej.

Termin złożenia wniosku

Wniosek o wspólne rozliczenie małżonków za rok 2008 musi być złożony do 30 kwietnia 2009 r., w przeciwnym wypadku jest on nieskuteczny i małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu. Wniosek składa się poprzez rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych obojga małżonków w zeznaniu podatkowym. Dotyczy to zarówno małżonków posiadających status rezydentów, jak i nierezydentów. Nierezydentem jest osoba mająca miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej.

Wspólne opodatkowanie z nierezydentem

Rozliczając się za 2008 rok z możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub rozliczenia dla samotnego rodzica mogli korzystać nie tylko podatnicy mający miejsce zamieszkania dla celów podatkowych, tzw. rezydencję podatkową w Polsce. Z obu preferencji w Polsce mogą skorzystać także obcokrajowcy, którzy nie są rezydentami naszego kraju. Jednak, aby skorzystać z obu przywilejów, podatnicy będą musieli spełnić pewne przewidziane ustawowo warunki. Mianowicie, zasady i sposób opodatkowania dotyczące małżonków posiadających status rezydenta mają zastosowanie do:
• małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
• małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej
jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Polski przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75 procent całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Za całkowite przychody, o których tu mowa, uważa się przychody osiągnięte ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1 ustawy o PIT, bez względu na miejsce położenia tych źródeł przychodów.

Zgodnie z powyższym, wyżej wskazane osoby będą mogły opodatkować swoje dochody na identycznych zasadach, jakie dotyczą rezydentów Polski tj. mogą określić podatek w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów.

Dodatkowe warunki i obowiązki nierezydentów

Wspólne rozliczenie małżonków, kiedy oboje lub jedno z nich jest nierezydentem stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy ci są obowiązani udokumentować wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, przedstawiając zaświadczenie wydane przez właściwy organ podatkowy innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub innego państwa należącego do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Szwajcarii, w którym osoby te mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych lub inny dokument potwierdzający wysokość całkowitych przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym.