Najstarsze budowle Szczecina (sonda)

Prof. Tadeusz Białecki, historyk, Uniwersytet Szczeciński:
- Według mnie najstarszym, chociaż zrekonstruowanym budynkiem będzie baszta Siedmiu Płaszczy, która została odrestaurowana. Obiekt można datować na drugą połowę XIII wieku - początek XIV wieku. Można śmiało powiedzieć, że przetrwał do naszych czasów w niezmienionym kształcie. Ale fragmenty najstarszych murów możemy odnaleźć zarówno w katedrze, jak i ratuszu, a sięgają również XIII wieku. Podczas wykopalisk na Podzamczu natrafiono na elementy budowli , które sięgają X wieku. Tutaj też odkryto fundamenty murowanych kamieniczek mieszczańskich sięgających XIV wieku.

Mirosław Opęchowski, historyk sztuki:
- Dla mnie najstarszą zachowaną budowlą , która dotrwała do naszych czasów w niezmienionym kształcie jest kościół św. Jana Ewangelisty. Zabytek, który zachował się w wyjątkowy sposób, do dziś można w nim oglądać zachowaną więźbę dachową, co spotyka się bardzo rzadko. Nie można wskazać jednej daty, bo kościół powstawał etapami po 1300 roku. Ale pewne starsze fragmenty znajdziemy w innych budowlach, na przykład w kościele na Krzekowie, którego mury powstały w II połowie XIII wieku, jednak przeszedł gruntowny remont w I połowie XVIII wieku. Budowle świeckie w Szczecinie nie są tak stare, baszta Siedmiu Płaszczy to II połowa XV wieku, a ratusz to połowa XV wieku.

Kościół św. Jana Ewangelisty

Dzieje kościoła są związane z zakonem franciszkanów. Gdy w XIII wieku powstał zakon franciszkański niedługo potem mnisi pojawili się w Szczecinie. Przybyli nad Odrę najprawdopodobniej z Westfalii. Zakonnicy na przyznanym terenie zbudowali klasztor, otrzymali w użytkowanie bądź wznieśli mały kościół. Z początkiem XIV w. przystępują do budowy nowego kościoła. Miała trzy fazy.

W pierwszej fazie około 1300 roku powstało prezbiterium. Korpus nawowy (druga faza) powstał w pierwszej połowie XIV wieku.

W trzeciej fazie przypadającej na I połowę XV wieku powstało sukcesywnie 10 kaplic między szkarpami. Z powodu szerzącej się reformacji franciszkanie opuszczają miasto w 1527 roku udając się do Meklemburgii. Budynki poklasztorne użytkuje przytułek dla ubogich i szpital na 150 osób.

Niedawno podczas prac remontowych w kościele doszło do sensacyjnego odkrycia. Odkryta więźba dachowa na korpusie świątyni pochodzi z lat 1368-1372. Dowodzi to, że ta część świątyni nie zniszczona podczas działań II wojny światowej nie uległa zniszczeniu także wcześniej przy okazji wielkiego bombardowania miasta przez Brandenburczyków w 1677 roku.

Ratusz

Ratusz staromiejski odbudowano po zniszczeniach wojennych w stylu gotyckim. Koncepcję opracowano na bazie analizy dawnych widoków miasta i porównanie ze stylistycznie pokrewnymi obiektami (Brandenburg, Tangermünde, Prenzlau).