4. Baza rekreacyjna żeglarzy (Hotel Restauracja Jachtowa, Marina Gocław, pozostałości po Morskiej Stoczni Jachtowej im. L. Teligi)

W 1860 r powstał budynek (obecny Hotel i restauracja Jachtowa), który przez wiele lat pełnił rolę bazy rekreacyjnej dla żeglarzy. Budynek posiadał największą w Szczecinie salę balową na około 240 osób.

Mało kto wie, że pierwsze przystanie żeglarskie w Szczecinie powstały na Odrze: na Gocławiu i Golęcinie. Najstarsza, największa i najgłębsza przystań żeglarska w mieście została zbudowana w 1881 r, w basenie (później znacznie powiększonym) na Gocławiu (Marina Gocław) w bezpośrednim sąsiedztwie Hotelu i Restauracji Jachtowa. Marina posiada basen o głębokości 3-3,5 m, jest przystosowana do przyjęcia 200 jednostek pływających, nabrzeże uzbrojone w wodę , energie, warsztaty naprawcze, obecnie przystań żeglarska Interstern.

Morska stocznia jachtowa powstała w odbudowanych i rozbudowanych pomieszczeniach dawnej Stoczni Bałtyckiej przy ul Światowida 20. Zabudowania stoczni zniszczono kompletnie w czasie II wojny światowej. Zabudowania odbudowano po 1945 r , pod uruchomienie tutaj warsztatów szkutniczych. W 1947 r istniejące w Nowym Warpnie, Warsztaty Szkutnicze zostały przeniesione do Szczecina.

W 1950 r przekształcono je w Stocznię Jachtową, a 13.03.1951 r w Szczecińską Stocznię Jachtową. Od 1958 r po przekazaniu stoczni Nabrzeża Mak, mieściła się pod adresem ul. Światowida 6. Do 1960 r zbudowano budynki i hale produkcyjne, nabrzeża, w 1961 r zwodowano pierwszy pełnomorski jacht „Folksboat” (historię Morskiej Stoczni Jachtowej opisał niedawno pasjonat w tekście: „ 20 lat temu zamknięto Morską Stocznię Jachtową”, nie będę jej więc powtarzał).

5. Obiekty na Wzgórzu Kupały (bunkier, mostek widokowy, ul Świętojańska)

Ulica Świętojańska jedna z najpiękniejszych ulic Golęcina, już przed II Wojną światową była ulicą typowo spacerową i rekreacyjną. Także dzisiaj ulicą prowadzi czerwony szlak turystyczny. Przy ulicy (jeszcze przed II Wojna Światową) Związki Towarzystw Ogrodów i Osiedli Działkowych założyły ogrody, na leżącym przy ulicy Wzgórzu Elżbiety, obecnie Kupały miasto Szczecin zbudowało bardzo elegancki lokal rozrywkowy (piękny zajazd, połączony ze sklepem i kawiarnią), po którym dzisiaj zostały nieznaczne ślady murów. Nazwa ulicy jest konsekwencją nazwania leżącego przy ulicy Wzgórza Kupały.

Szkoda że obecnie Wzgórze Kupały nie jest zagospodarowane i wykorzystane dla celów wypoczynku i rekreacji, straszy jedynie zielskiem i dzikimi zaroślami. A kiedyś z tarasu kawiarni rozpościerał się wspaniały widok na dolinę Odry, jezioro Dąbskie i wyspy Międzyodrza: Dębinę, Radolin, Czarnołękę, Brodowski Ostrów oraz krętą rzekę Świętą.

Widok ten można jeszcze zobaczyć z potężnego bunkra (schronu) umiejscowionego niedaleko Wzgórza Kupały (na którym przed wojną też był taras widokowy), lub przy słonecznej pogodzie idąc z góry ulicą Świetojańską. Dlatego i dzisiaj ulica jest często odwiedzanym ciągiem spacerowym.

Wzgórze Kupały przecięte jest wąwozem linii kolejowej, nad którym przerzucony jest mostek widokowy (musiał powstać przed uruchomieniem linii kolejowej). Stąd wyprowadzony jest szlak turystyczny długości 9 km przez Wieżę Gocławską w głąb Puszczy Wkrzańskiej. 1 października 1898 r na stację w Policach wjechał pierwszy pociąg z trasy łączącej Szczecin z Policami przez leżącą przy ul. Świętojańskiej stację Szczecin Golęcino.

Dzisiaj stacja Szczecin Golęcino jest nieczynna (zburzono zabudowania stacyjne), przejeżdżają tędy tylko pociągi towarowe do Trzebieży. Tory byłej stacji kolejowej Szczecin Golęcino oddzielają ulicę Świetojańską od ulicy Pokoju. W ogrodach ROD im Pokoju w rejonie I, za torami a więc już przy ul. Pokoju zbudowano najsłynniejszą w Szczecinie altankę Mariana Jurczyka.

6. Hospicjum Św. Jana Ewangelisty przy ul Świętojańskiej

Budynki dzisiejszego Hospicjum to dawny Zakład wodoleczniczy „Bergquell”, który korzystając z odkrytego tam źródła wody leczniczej funkcjonował do 1921 r.
M/in wodę do zbudowano w latach 1909 –10 Szpitala na Golęcinie czerpano z pobliskiego zakładu wodoleczniczego „Bergquell”. W 1921 r szpital wykupił cały zakład „Bergquell”.

Po II Wojnie Światowej zabudowania dawnego Zakładu wodoleczniczego wykorzystano jako hotel robotniczy Papierni Skolwin. W 1987 r palotyn, ks. Marek Kujawski rozpoczął starania o opuszczony budynek hotelu przy ul. Pokoju 77 i doprowadził w 1999 r do oddania pierwszej części hospicjum stacjonarnego.

Dzisiaj hospicjum prowadzi tzw. hospicjum stacjonarne dla dorosłych, domowe dla dorosłych i dla dzieci oraz poradnię opieki paliatywnej. Pacjenci hospicjum to przeważnie byli pacjenci pobliskiego szpitala onkologicznego w tzw. fazie terminalnej, tj. kiedy lekarze nie są już w stanie doprowadzić ich do pełnego zdrowia. Hospicjum to wspólnota chorych oraz opiekujących się nimi lekarzy, pielęgniarek, wolontariuszy, księży.

7. Stylowe ponad 100-letnie kamieniczki komunalne

Zarówno na ul. Dębogórskiej, ul. Wiszesława jak i na ul. Strzałowskiej, stoją ponad 100-letnie stylowe kamieniczki z wieżyczkami, bogatymi ornamentami i zdobionymi balkonami. Jedna z najładniejszych kamieniczek przy ul. Grobla z efektowną wieżyczką została niedawno rozebrana w ramach programu rewitalizacji Gocławia i Golęcina. Na szczęście kamienice po zachodniej stronie ulicy Dębogórskiej i Wiszesława, zostaną. Mają w niedalekiej przyszłości zostać poddane gruntownym remontom. Będą więc jeszcze cieszyć nasze oko, być może przez długie lata.

Zobacz też:

7 cudów Gocławia i Golęcina:

Część pierwsza