Obecnie w Polsce tylko w Częstochowie, Poznaniu i Wrocławiu kursują tramwaje nocne. Były jednak czasy, że w każdym polskim mieście tramwaje kursowały przez całą dobę. Od linii dziennych różniły się niekiedy trasami czy ilością linii oraz częstotliwością i obsadą taborową (pojedyncze wagony).
Również w Szczecinie tramwaje kursowały w nocy, zapewniając częstotliwość około 30 minut na każdej trasie.
Kursowały one częściej i przez całą noc, niż obecne autobusy nocne. Oto historia szczecińskich tramwajów nocnych.
Pierwsze kursy nocne szczecińskie tramwaje wykonywały już w 1927 roku. Według rozkładu jazdy obowiązującego od dnia 1 lipca 1927 roku na liniach 1, 3, 4 i 7 odbywały się kursy nocne łączące odpowiednio ul. Ostrawicką, Arkońską (szpital), pl. Szarych Szeregów i Golęcino (zajezdnia) do dworca kolejowego Szczecin Główny i z powrotem. Z dworca na wszystkich tych liniach tramwaje odjeżdżały o tych samych godzinach: 0.45 i 1.45. Umożliwiały one podróżnym przybyłym koleją dojazd do wyżej wspomnianych rejonów miasta.
W latach 30. XX wieku tramwaje odwoziły o godzinie 1.44 i 1.57 widzów spod Teatru Miejskiego po trasie linii nr 7 do ul. Wernyhory. Nie były to wozy rezerwowe ale rozkładowe składy, które przez cały dzień kursowały na linii nr 1 (brygady 1/1 i 1/3).
Na linii nr 2 i 4 odbywały się też pojedyncze kursy nocne około godziny 2. W tamtych czasach tramwaje dzienne kursowały od godziny 5.00 do 6.00 co 12 minut, następnie do 22.00 co 6 minut, a po tej godzinie znów co 12 minut. Na linii 5 (Potulicka - Most Kłodny) do godziny 23.59, natomiast na pozostałych aż do godziny 1 w nocy!
Po II wojnie światowej tramwaje nocne zaczęły kursować pod koniec lat 50 - tych. Ich trasy pokrywały się z liniami dziennymi o numerach od 1 do 8.
Linie tramwajowe nocne w 1960 roku:
1N Dworzec Główny - Głębokie
3N Pomorzany - Las Arkoński
4N Dworzec Główny - Pomorzany
5N Stocznia Szczecińska - Krzekowo
6N Gocław - Dworcowa - Gocław
8N Basen Górniczy - Gumieńce
Przez lata układ linii nocnych niewiele się zmieniał. Linie były obsługiwane pojedynczymi wagonami ze wszystkich trzech zajezdni (Pogodno, Niemierzyn i Golęcin). W latach 70 - tych eksperymentowano ze zmianami przebiegu niektórych linii. W 1974 roku na krótki czas linia 4N kursowała na trasie Potulicka - Dworzec Niebuszewo. Pomysł ten nie sprawdził się, więc powrócono do poprzedniej wersji Pomorzany - Potulicka. Na liniach nocnych obowiązywała podwójna taryfa w porównaniu z liniami dziennymi.
Linie tramwajowe nocne w 1974 roku:
1N Głębokie - Stocznia Szczecińska
2N Dworzec Niebuszewo - Dworcowa
3N Las Arkoński - Pomorzany
4N Potulicka - Pomorzany
5N Ludowa - Krzekowo
6N Gocław - Pomorzany
7N Krzekowo - Basen Górniczy
8N Gumieńce - Basen Górniczy
9N Głębokie - Potulicka
Mimo, że pojawiały się nowe linie, 10, 11 i w 1985 roku 12, to liczba linii nocnych już nie zmieniała się. Trasy również się nie zmieniały. Poza jednym wyjątkiem - w 1985 roku, kiedy dzienną linię 2 przedłużono do Basenu Górniczego, to nocną 2N skierowano do Pomorzan.
Wszystkie linie były obsługiwane taborem rodziny N do połowy lat 90 - tych, kiedy to na liniach obsługiwanych przez zajezdnię Pogodno zaczęły się pojawiać "solówki" 105N. Na liniach 5N i 7N odbywały się kursy wydłużone do Centralnych Warsztatów przy ul. Klonowica.
1 lipca 1996 roku po raz pierwszy zawieszono nocną komunikację tramwajową na okres wakacji letnich. Tłumaczono to utrudnieniami w przeprowadzaniu doraźnych remontów torowisk. Autobusy nocne należące do ówczesnego MZK Szczecin i PKS Szczecin kursowały na tych samych trasach, co tramwaje. Funkcjonowanie zastępczej komunikacji autobusowej przedłużono na cały wrzesień.
W tym czasie zajezdnia Golęcin wycofała z eksploatacji liniowej wagony rodziny N. Po powrocie tramwajów nocnych pojawiły się zatem sprowadzone wówczas z Dusseldorfu przegubowe wagony GT6. Również zajezdnia Niemierzyn wycofywała "eNki", czego efektem było wypuszczenie na linie nocne przegubowych wagonów 102Na.
Linie tramwajowe, obsada taborowa i zajezdnia w 1996 roku:
1N Głębokie - Stocznia Szczecińska, 1*N Niemierzyn
2N Dworzec Niebuszewo - Pomorzany, 2*N Niemierzyn
4N Potulicka - Pomorzany, 1*102Na Niemierzyn, 1*105N Pogodno
5N Ludowa - Krzekowo/Klonowica MZK, 2*GT6 Golęcin
6N Gocław - Pomorzany, 2*GT6 Golęcin
7N Basen Górniczy - Krzekowo/Klonowica MZK, 2*105N, Pogodno
8N Basen Górniczy - Gumieńce, 2*105N, Pogodno
9N Głębokie - Potulicka, 1*105N, Pogodno
Wówczas dzienne odpowiedniki niektórych linii kursowały na nieco zmienionych trasach, jak linia 1 na trasie Potulicka - Zajezdnia Pogodno/Głębokie, 5 skrócona do Stoczni Szczecińskiej oraz 2 skrócona do ul. Dworcowej. Mówiono wówczas o przedłużeniu dziennej linii 2 po trasie nocnej 2N do Pomorzan, gdyż nie kursowała linia 3.
Ostateczny kres kursowania nocnych tramwajów w Szczecinie miał miejsce w nocy 1/2 grudnia 1996 roku. Następnego wieczora linie nocne w całości były obsługiwane już tylko autobusami. Wkrótce układ linii przeorganizowano, nadając nową numerację. Po części nowe trasy autobusowe pokrywały się z trasami tramwajów (502 - 2N, 504 - 4N, 505 - 5N, 506 - 6N, 507 - 7N, 508 - 8N, 509 - 9N). Numeracja ta miała ułatwić pasażerom orientowanie się w nowej sieci linii nocnych.
Mimo likwidacji linii tramwajowych nocnych, w latach późniejszych zdarzały się okazje, kiedy tramwaje kursowały w nocy. Okazją tą były Dni Morza w 2003 roku i w kilku latach następnych, kiedy na liniach 3, 6, 7 i 8 przedłużono kursowanie dziennych składów do godziny 2.30. Na każdej z tych linii kursowały po dwa składy, za przejazd którymi obowiązywała taryfa dzienna.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
