Góra Chełmska w Koszalinie

Najwyższe wzniesienie Góry Chełmskiej – Krzyżanka - mierzy 136,2 m n.p.m. Z Koszalina dotrzemy tu niebieskim i żółtym szlakiem, rozpoczynając wędrówkę na ulicy Gdańskiej. Na szczycie znajduje się zabytkowa wieża widokowa, zbudowana w 1888 r. Ma 31,5 m wysokości. Widoki z jej szczytu warte są tych kilku złotych, które zapłacimy za wstęp.
Niemal do końca lat 60. ubiegłego stulecia przy wieży stał potężny krzyż, osadzony na kamiennym cokole. Pomnik zaprojektowany przez Karla Friedricha Schinkla - odsłonięty w 1829 r. - upamiętniał żołnierzy poległych w wojnie napoleońskiej. Po budowli wysadzonej w powietrze nie ma dziś śladu. Mają tu za to swój pomnik powstańcy listopadowi. Na 10-tonowym, granitowym głazie znajduje się krzyż, orzeł w koronie z okresu Powstania Listopadowego, dwa herby Koszalina oraz plakietka „Civitas Christiana”.

Góra Chełmska jest też celem pielgrzymek przybywających z całej Polski do Sanktuarium Przymierza z obrazem Matki Boskiej po Trzykroć Przedziwnej. Kaplica poświęcona 1 czerwca 1991 r. przez papieża Jana Pawła II pełni funkcję sanktuarium diecezjalnego, które nawiązuje do średniowiecznej tradycji kultu religijnego związanego z tym miejscem. Miała wszak Góra Chełmska swoją kaplicę już na przełomie XII i XIII wieku. Świątynia p.w. Najświętszej Marii Panny służyła nie tylko pielgrzymom, ale również żeglarzom, którym oświetlona nocą wieża kaplicy zastępowała latarnię morską. Aż do wielkiego pożaru w 1530 roku. Trzy lata później została ostatecznie zburzona i rozebrana. Dziś możemy zobaczyć na Krzyżance odsłonięte w ubiegłym wieku relikty fundamentów średniowiecznej kaplicy, a także kościoła z XV wieku. Archeolodzy odkryli tu również ślady wczesnośredniowiecznego cmentarzyska.

Zobacz: plaże w Mielnie i Unieściu