Dr Jaroslav Benedik i lekarze z SPSK-2 w Szczecinie wszczepią zastawki z osierdzia

Operacje, które zostały wykonane w szpitalu przy al. Powstańców Wielkopolskich były wykonane zmodyfikowaną przez lekarzy z Niemiec metodą prof. Ozaki. Polega ona na odtworzeniu naturalnych płatków zastawki z ludzkiego osierdzia, czyli "worka", w którym znajduje się serce. W Polsce podobnych operacji na razie nie wykonuje żaden ośrodek. Dzięki kontaktom szczecińskich kardiochirurgów z kliniką w Krefeld, zabiegi te uzupełnią dotychczasowe, tradycyjne metody.

- W ramach warsztatów, które zorganizowaliśmy w związku z przyjazdem do Szczecina dr Jaroslava Benedika zoperowaliśmy już 47-letniego pacjenta - mówi dr hab. Jerzy Pacholewicz, lekarz kierujący Kliniką Kardiochirurgii SPSK-2. - Za chwilę wykonamy kolejną operację. Zabieg wykonamy młodemu, 21-letniemu mężczyźnie.

Jerzy Pacholewicz podkreśla, że metoda, którą od lat stosuje dr Benedik, najwięcej korzyści przynosi osobom młodym i prowadzącym aktywny styl życia. Rekonstrukcja zastawki aortalnej sposobem prof. Ozaki nie wymaga bowiem konieczności stosowania leków przeciwzakrzepowych.

- Ta metoda, to szansa dla wielu pacjentów - mówi pan Łukasz, który rok temu przeszedł operację odtworzenia i wszczepienia zastawki. - Miałem wtedy do wyboru albo wszczepienie zastawki mechanicznej, która skazywała mnie na dożywotnie zażywanie leków rozrzedzających krew, albo mniej trwałej, zwierzęcej. Wybrałem tę drugą zastawkę, ale ją trzeba będzie wymienić za kilka lub kilkanaście lat - czeka mnie więc druga operacja. Mam nadzieję, że wtedy będę mógł skorzystać z nowej metody.

Zdrowy człowiek ma trzypłatkową zastawkę aortalną, która się szczelnie domyka. Jednak u około 10 proc. osób zastawka ma tylko dwa płatki, przez co występuje u nich "niedomykalność zastawki aortalnej". Ta wada powoduje zaburzenia przepływu krwi – krew z aorty cofa się do lewej komory serca, zamiast płynąć dalej przez aortę do dalszych naczyń krwionośnych w ciele. Do tego taka dwupłatkowa zastawka szybciej się degeneruje i ulega zwapnieniu.

Tradycyjnie w takich przypadkach wszczepia się właściwie zbudowane, ale sztuczne zastawki trzypłatkowe. Mogą one wprawdzie działać bardzo długo, znacznie dłużej niż człowiek żyje, ale są one obarczone ryzykiem wystąpienia powikłań zakrzepowo-zatorowych. Jest ono spore, bo w ciągu 10 lat po operacji dotyka co piątego pacjenta. Z tego powodu chory powinien m.in. uważać na urazy, czy siniaczenie, ma bowiem obniżoną krzepliwość krwi - przyjmuje leki, które ją obniżają. To znacznie ogranicza aktywność. U kobiet z zastawką mechaniczną, które planują ciążę, występuje bardzo duże ryzyko powikłań krwotocznych i poronień.

Tymczasem kardiochirurdzy ze szpitala klinicznego nr 2 na szczecińskich Pomorzanach poznają metody odtworzenia płatków zastawki z ludzkiego osierdzia.

- To znacznie korzystniejsze dla pacjenta, bo cały "mechanizm" jest naturalny, elastyczny i nie wymaga dożywotniego przyjmowania leków przeciwkrzepliwych - tłumaczy Jaroslav Benedik. Na briefingu zorganizowanym po przeprowadzeniu pierwszej operacji, pokazuje narzędzia, które umożliwiają ich przeprowadzanie.

- Są wyjątkowe - zapewnia. - Sam je musiałem skonstruować, bo przepisy unijne uniemożliwiły sprowadzenie oryginalnych narzędzi z Japonii. Miarki są wykonane z nitinolu, stopu niklu z tytanem wykazujący efekt pamięci kształtu. Umożliwiają prawidłowe zmierzenie płatków zastawki pacjenta. A to jest klucz do zwycięstwa. Płatki bowiem muszą do siebie pasować idealnie.

Szczecińscy kardiochirurdzy mają już podobne zestawy narzędzi. Szacują, że w klinice na Pomorzanach będą wykonywać metodą Ozaki kilkanaście operacji rocznie.