Więźniowie zadbają o miejsca pamięci i o groby kombatantów. Najpierw wykład, potem praca

Pierwsza grupa osadzonych pojedzie na cmentarz już 30 października.

- Uporządkują groby i pomniki, by godnie wyglądały w dzień Wszystkich Świętych - mówi dyrektor Aresztu Śledczego w Szczecinie płk Radosław Jaźwiński. - To będzie grupa 4-6 osób. Będą pod dozorem wychowawców. Wyjdą w ramach tzw. przepustek kulturalno-oświatowych.

Aresztanci uporządkują w poniedziałek położone na terenie Cmentarza Centralnego pomniki poświęcone m.in. żołnierzom AK, ofiarom Katynia, rzezi wołyńskiej czy ofiarom Grudnia ’70 oraz kwatery kombatanckie.

Akcję porządkowania miejsc pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie organizuje szczeciński oddział Instytutu Pamięci Narodowej wspólnie z Aresztem Śledczym w Szczecinie. Umowę na jej realizację podpisali w czwartek dyrektorzy tych placówek.

- To nie ma być akcja jednorazowa - podkreśla Krzysztof Męciński dyrektor szczecińskiego oddziału IPN. - Będziemy ją powtarzać przed nadchodzącymi świętami. Na przykład pod koniec sierpnia osadzeni będą porządkować miejsca pamięci związane z II wojną światową, w listopadzie odnoszące się do wydarzeń związanych z odzyskaniem przez Polskę niepodległości.

Jak zapowiadają organizatorzy akcji, na cmentarzu jest dużo miejsc, o które mogą zadbać więźniowie, odciążając w ten sposób organizacje kombatanckie, które mają za zadanie dbać o tego typu pamiątki. To, m.in. Krzyż Katyński, Pomnik Armii Krajowej, groby cichociemnych, uczestników bitwy pod Monte Cassino, Bohaterów Września, Ofiar obozów koncentracyjnych czy Ofiar Grudnia '70.

- Chcemy, by zadbali również o pojedyncze groby bohaterów - mówi dyrektor Męciński. - Osób wybitnych, którzy w sposób szczególny wpisali się w historię Polski. Pierwszą mogiłą, którą w ten sposób uporządkujemy będzie miejsce spoczynku prof. Tadeusza Sokołowskiego (patrona szpitala przy ul. Unii Lubelskiej - przyp. red.). Mamy nadzieję, że osadzeni trafią również na grób Feliksa Ciechomskiego czy Aleksandra Litwinowicza.

Angażując więźniów do pomocy w uporządkowywaniu miejsc pamięci, IPN włącza się w prowadzone przez areszt działania resocjalizacyjne.

- Nie chodzi nam jedynie, by ktoś posprzątał stare wiązanki i znicze - twierdzi szef IPN. - Ideą tej akcji jest również prowadzenie w tej grupie ludzi działań edukacyjnych. Za każdym razem więc, kiedy osadzeni przyjdą na cmentarz, historycy IPN opowiedzą im o osobie, której grobem mają się zająć lub o wydarzeniu, które upamiętnia pomnik lub tablica pamiątkowa.

W akcji aresztu i IPN wezmą udział osadzeni, którzy już wychodzą na przepustki do swoich domów, pracują na poczcie lub w hospicjum.

- To na pewno nie będą skazani za brutalne morderstwa - zapewnia płk Jaźwiński. - Nie mają też przed sobą długiego pobytu w więzieniu.

Miejsca, gdzie będą kierowani osadzeni w szczecińskim Areszcie Śledczym wskaże IPN. Osoby, które będą porządkować groby same się zgłosiły do udziału w akcji.

Podpisane w czwartek porozumienie jest efektem współpracy pomiędzy obiema instytucjami, która trwa już od wielu lat. W 2017 r. na budynku Aresztu Śledczego odsłonięto tablicę upamiętniającą pomordowanych żołnierzy AK, NSZ, WiN i BOA i to tutaj odbywają się szczecińskie uroczystości z okazji Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych 1 marca. Później na terenie Aresztu Śledczego przy ul. Kaszubskiej miejscem pamięci ofiar komunistycznego terroru stała się cela śmierci. Przy współpracy obu instytucji powstał film "Cela", prezentowany w ramach projektu "Kaszubska 28" – trwających już od kilku lat edukacyjnych spacerów historycznych m.in. do celi śmierci. Na terenie Aresztu Śledczego powstał także mural "Kaszubska 28" poświęcony żołnierzom podziemia niepodległościowego.