Słynne konstrukcje z Gryfem znane były na frontach drugiej wojny światowej

Samochody ze Szczecina były używane na frontach od piasków pustyni po północne bezdroża Europy.

Historia samochodów z napędem 4x4 jest tak stara, jak historia motoryzacji. Popularność zyskały dzięki wojsku. W Niemczech Ferdynand Porsche wpadł na pomysł wyprodukowania samochodu terenowo-osobowego. Tak powstał słynny volkswagen typ 82 kubelwagen i jego wersja rozwojowa volkswagen typ 166 schwimmwagen, czyli amfibia. Jednak obok tych konstrukcji swój udział miała także szczecińska fabryka braci Stoewer.

Początek produkcji

W 1934 roku niemieckie siły zbrojne opracowały plan produkcji standardowego podwozia dla pojazdów lekkich, średnich i ciężkich. Jako pierwszy, w 1935 roku, kontrakt na produkcję lekkich standardowych samochodów terenowych otrzymała firma Stoewer. Produkcję uruchomiono również w firmach Hanomag i BMW. W 1937 r. rozpoczęto seryjny montaż tego modelu w pięciu odmianach. Samochody produkowane w latach 1936-1940 różniły się wieloma elementami. W latach 1936-1938 dla wojska produkowano stoewer R180 spezial (fabrykę opuściło około 800 sztuk). Następny był stoewer R200 spezial (2000 sztuk), produkowany w latach 1938-1940. Stoewer R 200 miał 4-cylindrowy silnik o pojemności Słynne konstrukcje z Gryfem znane były na frontach drugiej wojny światowej Nasze łaziki pod gradem kul 1997 ccm i sześciobiegową skrzynię biegów.

Pokonywał brody

– Samochód osiągał prędkość maksymalną 80 kilometrów na godzinę, zużycie paliwa może porażać, ale trzeba pamiętać, że samochody dla wojska nie musiały być ekonomiczne tylko sprawne w trudnych, polowych warunkach – mówi Arkadiusz Tomaszewski, pasjonat militariów. – Zużywał 17 l/100km na drodze i 25 l/100km w terenie, pokonywał brody do 50 cm głębokości.

Stoewer w wersji przeciwlotniczej na piaskach pustyni, samochód należy do brygadu spadochronowej „Ramcke”.

Stoewer, bmw i hanomag

Pod koniec 1939 roku do produkcji wszedł jeden uproszczony model Stoewer Typ 40, który miał zastąpić dotychczas produkowane odmiany. Typ 40 posiadał napęd na
obie osie, jedynie przednie koła skrętne i był o 100 kg lżejszy od swoich poprzedników. Do jego zalet należała łatwość prowadzenia oraz dobre wyniki podczas jazdy w trudnym terenie.

– Był jednym z najbardziej rozpowszechnionych i jednocześnie produkowany w zakładach BMW pod oznaczeniem BMW-325 oraz w zakładach Hanomag jako typ 20B – mówi Sebastian Kubacki, hobbysta motoryzacji. – W rodzimej fabryce wyprodukowano około 4700 sztuk pojazdów.

Biją rekordy cenowe

Dziś na rynku samochodów zabytkowych oryginalne stoewery R200 lub Typ 40 kosztują nawet 70 tysięcy euro. Obecnie na świecie zachowało się około 12 samochodów stoewer R200 i Typ 40, w tym pięć, które można uruchomić i odbyć podróż. Jedną z powojennych ciekawostek związanych z łazikami stoewer jest to, że stoewer R200 Spezial stał się prototypem radzieckiego samochodu terenowego GAZ-69.

Opinia eksperta Dariusz Okoń, historyk – Fabryka Stoewer była znana z produkcji samochodów terenowych. Łaziki ze Szczecina były produkowane w różnych wersjach: łącznikowej, pojazdy wyposażone w radiostację (w wersji trzyosobowej, gdzie operator zajmował miejsce na tylnym siedzeniu, tuż obok radiostacji). Jedną z najbardziej oryginalnych wersji była  wersja przeciwlotnicza z zainstalowanym podwójnie sprzężonymi karabinem maszynowymi MG 34 lub MG 42. Te samochody były używane w dywizjach pancernych i zmotoryzowanych. Fot. Andrzej Szkocki

Moje Miasto Szczecin www.mmszczecin.pl on Facebook